علیرضا فدایی – ونکوور
چقدر خوشحالم که در طول ۲۵ سال فعالیت مطبوعاتی توانسته‌ام ورزشکاران و مربیان غیرایرانی را با ورزشکاران و فرهنگ ایرانی آشنا کنم. در این شماره با یکی از مربیان و قهرمانان کاراته گفت‌وگو می‌کنیم و نظرات او را در مورد آموزش هنرهای رزمی می‌شنویم.
لطفاً خودتان را معرفی کنید و دربارهٔ چگونگی شروع کارتان در کاراته و همچنین دربارهٔ مقام‌ها و افتخاراتتان در این رشته بگویید.
نام من جاشا اسپلی (Jascha Espley) است. در دو آکادمی کاراتهٔ پوکو (PoCo) در پورت کوکئیتلام و گرین تیمبرز کاراته در سازمان پلیس سواره‌‌نظام کانادا در شهر سوری، مربی هستم. در موزه و مرکز فرهنگی ملی نیکه در برنابی هم مربی هستم. من ۳۷ سال است که در کاراته و کوبودو فعالیت می‌کنم. در دوران کودکی پس از تجربهٔ بسیاری از زورگویی‌های شدید در مدرسه، کاراته را شروع کردم. پدرم علاقه‌مند به «تقویت‌کردن من» بود چرا که باور داشت این بهترین راه برای حل مسئلهٔ زورگویی است. خیلی زود فهمیدم که کاراته چیزی بیش از فقط جنگیدن است، و واقعاً عاشق این هنر شدم.
طی ۳۷ سال گذشته، در سه سبک اصلی مختلف کاراته تمرین کردهام. ابتدا در کودکی در سبک شیتو-ریو، و سپس ۱۳ سال در سبک چیتو-ریو و شوتوکان تمرین کردم قبل از آنکه به سبک شیتو-ریو بازگردم و تمریناتم را ادامه دهم. من دارای سان‌دان (دان سه) در کاراته و شودان (دان یک) در کوبودو (سلاح‌های اوکیناوا) هستم.
در طول مسابقات رقابتی حرفه‌ای، این شانس را داشته‌ام که چهار بار برای تیم استان بریتیش کلمبیا در مسابقات کومیته (مبارزه) حضور داشته باشم. هنوز هم تمرین و رقابت می‌کنم. من مدال طلا را در کوبودو در چهار مسابقهٔ استانی کاراتهٔ بریتیش کلمبیا دریافت کردهام، اما بیشتر تمرکزم را روی موفقیت‌های شاگردانم معطوف کردهام. در دسامبر گذشته، افتخار داشتم که یکی از شاگردانم را در مسیر دریافت مدال طلا در کوبودو در مسابقات کاراتهٔ اوپن کانادا ۲۰۲۳ تماشا کنم. با این‌حال، من ورزش و بعد مسابقه و رقابت کاراته را به‌عنوان فرصتی برای تفریح و سرگرمی می‌بینم، اما تمرکز اصلی تمرین من بر روی جنبه‌های سنتی کاراته است، یعنی: دفاع شخصی و پرورش شخصیت.
لطفاً کمی دربارهٔ کوبودو بگویید، آیا نهاد مدیریتی دارد؟ آیا کوبودو زیرمجموعه‌ای از کاراته است؟ آیا سیستم رتبه‌بندی در آن وجود دارد؟
کوبودو تمرین سنتی سلاح‌های اوکیناواست. کوبودو به‌معنای «راه کهن جنگ» است و از زمان ظهورش همراه با کاراته بوده است. بسیاری از سبک‌های کاراته اجزای کوبودو هم را در برنامه‌های آموزشی‌شان دارند. سبک ما از کاراتهٔ شیتو-ریو است و همیشه عنصری از کوبودو را در برنامهٔ آموزشی داشته است. البته چندین سازمان وجود دارد که فقط کوبودو را تمرین می‌کنند. احتمالاً به این دلیل است که بنیان‌گذار کاراتهٔ شیتو-ریو یک پلیس در اوکیناوا بود، و در آن زمان، افسران به‌عنوان بخشی از وظایف روزانهٔ خود با استفاده از بو (چوب بلند) و سای (شمشیر کوتاه که لبهٔ تیز ندارد) آموزش می‌دیدند.
سیستم رتبه‌بندی در هر هنر رزمی‌ای همیشه تا حدودی برای هر سازمانی منحصر‌به‌فرد است. سبک ما برای مبتدیان، یک سیستم رتبه‌بندی رنگی کامل (رتبهٔ کیو) دارد و برای تمرین‌کنندگان پیشرفتهٔ کوبودو، یک سیستم رتبه‌بندی کمر مشکی (رتبهٔ دان) دارد.
آیا آموزش کلاسیک و سنتی نانچیکو مانند آنچه در فیلم‌های بروس لی می‌بینیم، است؟
جالب است که بروس لی نانچیکو را از افرادی در سبک کاراتهٔ ما یاد گرفت. به‌ویژه از فومیو دمورا و از کتاب‌های منتشرشدهٔ ریوشو ساکاگامی. فومیو دمورا یکی از استادان مشهور کاراته و ساکن کالیفرنیا بود که در صنعت فیلم فعالیت فراوانی داشت. او بدل پت موریتا در فیلم اصلی کاراته‌کید بود. بروس لی واقعاً ورزشکار فوق‌العاده‌ای بود و بسیاری از حرکات نمایشی را به اجراهای نانچیکو خود اضافه کرد. آنچه در فیلم‌هایش می‌بینید، نشانگر این نیست که نانچیکو واقعاً چگونه آموزش داده یا استفاده می‌شود، اما فیلم‌هایش الهام‌بخش بسیاری از سازمان‌های هنرهای رزمی آمریکایی شد که شروع به آموزش به این شیوهٔ نمایشی کردند. کاراته و کوبودو واقعی هر دو بر روی کارایی حرکت با انرژی کمتر تمرکز دارند. در نتیجه، حرکت‌های مؤثری که در کوبودو آموزش داده می‌شوند، هیچ‌گونه جنبهٔ نمایشی ندارند و فقط تمرکز بر کارایی واقعی دارند.
با ظهور هنرهای رزمی ترکیبی، بسیاری از مردم شک و تردیدهایی دربارهٔ کارایی کاراتهٔ سنتی در درگیری و دفاع شخصی دارند. چگونه به این انتقادات پاسخ می‌دهید؟
من فکر می‌کنم ظهور هنرهای ترکیبی اتفاقی عالی برای هنرهای رزمی سنتی بوده است. این باعث جلب‌توجه مثبت به تمامی هنرهای رزمی شده و همچنین نگاهی انتقادی به ادعاهای بی‌اساس برخی سبک‌ها شده است. واقعیت این است که بیشتر مبارزان موفق در هنرهای ترکیبی، حداقل در یکی از هنرهای رزمی سنتی دارای تجربه و مهارت‌اند. شخصاً هنرهای رزمی ترکیبی را به‌عنوان یکی از ویژگی‌های هنرهای رزمی سنتی می‌بینم. هنرهای رزمی ترکیبی آنچه را که هنرهای رزمی سنتی (غربی و شرقی) ارائه می‌دهند، گرفته و آن را به آنچه که در مسابقه و قوانین خاصی مؤثر است، تقسیم کرده است. کاراتهٔ سنتی برای دفاع شخصی طراحی و انتخاب شده است و هنگامی که به درستی تمرین شود، بسیار مؤثر است. همچنین کاراتهٔ سنتی به هنرآموزان بسیار بیشتر از مبارزهٔ ساده می‌آموزد. به‌عنوان مثال، ما از طریق مراقبه و تمرین کاتا (فرم‌ها) مفاهیم بهداشت شخصی زیادی را آموزش می‌دهیم. در نهایت، من معتقدم که هنرهای رزمی ترکیبی و کاراتهٔ سنتی به‌طور عمده به مخاطبان مختلفی خدمت می‌کنند و هرکدام محیطی مناسب‌تر را برای هر مخاطب فراهم می‌کنند.
شما در کلاس‌های خود روی چه چیزهایی تمرکز می‌کنید؟
ما کاراته دو (روش مبارزه با دست خالی) تدریس می‌کنیم، به‌این معنا که تمرکز اصلی ما روی پرورش شخصیت است. ما از آموزش فیزیکی به‌عنوان وسیله‌ای برای به‌چالش‌کشیدن خود استفاده کرده و در نهایت خودمان را به انسان‌های بهتری تبدیل می‌کنیم. این از طریق انضباط، تلاش و پیشروی است که ما را قادر به دستیابی به اهدافمان می‌کند. در کلاس‌های کودکان، ما بیشتر بر روی تمرینات کاراته، مبارزه‌های سبک، فعالیت‌ها و چالش‌های فیزیکی سبک تا متوسط تمرکز داریم تا انگیزه برای فعالیت‌های سالم در تمام طول عمر را در آن‌ها تقویت کنیم. در کلاس‌های بزرگسالان، ما به عمق چالش‌های فیزیکی، تمرینات تقویت بدن، کاتاهای پیچیده، مبارزه‌ها، پرتاب‌ها، قفل‌های مفصلی و کاربردهای دفاع شخصی که برای مخاطبان بالغ مناسب‌ترند، می‌پردازیم. در هر دو کلاس، ما فلسفهٔ خشونت‌پرهیزی و مفاهیم گسترده‌تری از دفاع شخصی را تدریس می‌کنیم.
علاقه‌مندان چطور می‌توانند در کلاس‌های شما شرکت کنند؟
بهترین راه، مراجعه به وب‌سایت ماست: www.pocokarate.com
با سپاس از وقتی که برای این گفت‌وگو گذاشتید.
